Bu yazımızda kedilerin oldukça korkutucu buldukları şeylerin bir listesini ve daha iyi hissedebilmesine yönelik kedinize yardımcı olmak için neler yapabileceğinize dair öneriler bulacaksınız.
Bir kedi için birçok şey ve durum dehşet verici olabilir. Peki, kediler neden zamanın çoğunda fazlasıyla korku doludurlar? Yoksa onlar yırtıcı/vahşi hayvan değiller mi?
Mikel Delgado’ya göre: “Kediler tanıdık olmayan veya tehditkâr özellikleri olan neredeyse her şeyden ürkebilirler. Önemli olan her ne kadar kediler yırtıcı (predatör) olarak yabani hayvan türleri arasında olsalar da, aslında onların orta seviyede yırtıcı (mezopredatör) olduklarını, diğer bir deyişle besin zincirinin en tepesinde yer almadıklarını hatırlamak gerekmektedir. Kediler aynı zamanda av da olabilecekleri için, tanıdık olmayan deneyimler söz konusu olduğunda kedilerin dikkatli ve temkinli olmaları oldukça mantıklı görünmektedir”.
O halde kedilerde korkuyu tetikleyenin ne olduğunu bilmek şarttır. Bizim açımızdan bakıldığında, aşağıda tanımlanmış olan maddeler, onlardan korkmak için fazlaca saçma şeylermiş gibi görünebilir. Ancak bu noktada Dr. Delgado bizi uyarmaktadır, “Kedi için, bu korkular fazlasıyla gerçektir, neredeyse ölüm kalım meselesi gibi dahi algılanabilir. Agresif davranışların çoğu aslında korkudan köken almaktadır”.
Kedileri en çok korkutan 5 şey
1. Yeni insanlar, yeni kediler, köpekler ve bebekler. Kedinizi yeni aile üyeleri ile tanıştırırken bunu yavaş yavaş yapın; çünkü bu tip değişiklikler kediniz için ciddi bir stres kaynağı olabilir.
2. Yüksek ses çıkaran gereçler ile nesneler. Kediler yüksek olasılıkla dünya üstündeki her şeyden çok elektrikli süpürgelerden nefret etmektedirler. Blender, çamaşır makineleri, çamaşır kurutma makineleri ile saç kurutucuları da kedilerin korkudan alelacele kaçışmalarına neden olabilir. Kediler çöp torbasının en ufak bir hışırtısını duyunca dahi saklanmak üzere koştururken, birçoğu benzer tepkileri havai fişek, şimşek, kapı çarpma ile araba alarmı sesleri ile karşılaştıklarında da vermektedir.
3. Veterinere gitmek. Alışkın oldukları bölgelerinin dışına çıkmak kedilerin birçoğunu korkutur.
4. Salatalık ve muz. Tabii gerçekte korku salatalık ya da muzun kendisinden değil de aslında bunların kediler için alışılmış bir nesne olmamaları ve kedilerin de aslında tanıdık olmayan herhangi bir şeyden korktuğunu anlatabilme amacıyla salatalık ile muz örnekleri kullanılmıştır.
Delgado şöyle vurgulamaktadır: “Kediler özellikle, örneğin mama yedikleri zaman olduğu gibi, ilgileri başka bir şeye yönelmişken çevrelerinde bir şeyin değişmesi sürecinde hassas ve kolaylıkla irkilir durumda olmaktadırlar. Bu yüzden beslenirlerken sessizce yanaşıp onlar için tanıdık olmayan herhangi bir nesneyi kedinin yakınına koymak önerilmemektedir“.
Her ne kadar salatalığı görür görmez dehşetle havaya sıçrayan bir kedinin görüntüsü bizim için eğlendirici olsa da, davranış uzmanı Katenna Jones tüm bu “salatalık şakası” olayının bir kediye nasıl hissettiriyor olduğunu açıklamaktadır: “Kediler bunun bir şaka olduğunu anlamazlar, mizahı ve komik şeyleri algılamazlar. Sadece korku ile güvensizliği bilirler. Sanki güvenli olmayan bir yerde yaşasanız hissedeceklerinizle benzer gibi. Peşinizden ne zaman neyin geleceğini bilmediğiniz için sürekli gergin ve tedirginsiniz, asla tamamen rahatlayamıyor, gevşeyemiyorsunuz”.
5. Su. Kediler kendilerini temizlemeye fazlasıyla vakit ayırmakta ve sıklıkla da damlayan musluklara yanaşarak taze su ihtiyaçlarını karşılamaya çalışmaktadırlar. Ancak onları zorla lavaboya ya da küvete sokar, sonra da banyo yapmaları için daha fazla zorlarsanız, kontrolü kaybetmiş gibi hissetmelerine neden olursunuz. Bu durumda, panikleyecekler ve kaçmaya çalışacaklardır.
Fazlasıyla tekrarlanan Van kedisi gibi bazı sözde ırk kedilerin yüzmeyi sevdikleri şeklindeki yaygın mit doğru değildir. Kürklerinin rengi ya da ırk ismi ne olursa olsun çoğu kedi ıslanmaktan kaçınacaktır. Bazı kediler ise, özellikle de eğer erken dönemlerde daha küçük yavrularken alıştırıldılarsa, banyo yapmayı görece daha iyi tolere edebilmektedirler.
Korkularının üstesinden gelebilmeleri için kedilerimize nasıl yardım edebiliriz?
Haydi önce eğer kedinizin daha iyi hissetmesine yardımcı olmak istiyorsanız neleri YAPMAMANIZ gerektiği ile başlayalım.
Delgado şöyle demektedir; “Birçok iyi niyetli insanın sıklıkla yaptığı şeylerden biri korkmuş olan kediye onu korkutan şeyin sorun olmadığını ‘göstermeye’ çalışmaktır”. “Örneğin, eğer kedi misafirlerden korkuyorsa, sahibi gerçekte misafirlerin güvenli olduğu yönünde kedisini ikna etmek için onu saklandığı yerden sürükleye sürükleye çıkarabilmektedir. Bu eylem kedi için ciddi bir stres kaynağıdır!” Dr. Delgado bu durumun genelde geri teptiğini ve aslında süreci çok daha zora soktuğunun altını özellikle çizmektedir.
Buna karşın Dr. Delgado, özellikle korku durumunu panik düzeyinde yaşayan kediler için, durumun uygun biçimde yönetilmesini ve duyarsızlaştırmayı da önermektedir. Elektrikli süpürgeden ya da misafirlerden korkan bir kedinin uygun biçimde yönetilmesi, kediyi korkutan şeyin gerçekleşmeye başlaması ya da ortaya çıkmasından önce kedinin güvende hissedeceği bir odaya yerleştirilmesi ile sağlanabilir. Duyarsızlaştırma sıklıkla tersine şartlandırma, diğer bir deyişle olumsuz bir yanıtı olumluya çevirme ile birlikte uygulanmaktadır.
Esasında, korku yanıtını tetiklemeyecek düzeyde olan “korkutucu şeye” kediyi maruz bırakmak ve sonrasında gelişen olumlu davranışı ödüllendirmektir (ödül mamaları ile olabilir). Eğer kediniz arkadaşınızdan korkuyorsa, onun kedi ile sessizce oturarak kediyi ton balığı ile beslemesini sağlayın. Zaman geçtikçe kediniz korkusunu yitirecektir. İşaretleyici eğitimi de korkan kedilerde işe yarayan bir diğer öğretme tekniğidir.
Uzmanlar kedinizin korktuğu şeylerin üstesinden gelme sürecine yardım ederken sabırlı davranma ile bu süreçte atılacak adımların hızını kedinizin belirlemesine izin vermenizin yardım sürecinde en çok işe yarayan iki özellik olduğu hususunda fikir birliği içerisindeler.
Okurlarımıza bir soru: Sizin kedileriniz nelerden korkar? Korkusunun üstesinden gelmesine yardımcı olmak adına kediniz için neler yaparsınız?
