Kum kedisi (Felis margarita) büyük kulaklara ve kendine özgü bir yüz yapısına sahip olan bir yaban kedisidir. Yetişkin kum kedileri yaklaşık olarak 1,3 ila 2,4 kg. ağırlığındadır. Bu kediler başta Büyük Sahra olmak üzere çöl ortamlarında yaşarlar. Çok iyi saklanırlar ve kamuflaj yeteneğine sahiptirler. Sıcak çöl iklimine uyum sağlayarak evrimleşmişlerdir. Soğuk ve nemli havaya karşı hassastırlar (1).
Kum kedileri henüz nesli tükenmekte olan türler listesinde değildir, fakat çöl ekosistemindeki yok edici insan faaliyetleri, bu yaban kedilerinin sayılarının hızla azalmasına yol açmaktadır (2).
Vahşi doğadaki habitatlarında yetişkin kum kedileriyle çok nadiren karşılaşılmaktadır. Yavrularını bulmak ve görüntülemek ise neredeyse imkânsızdır.
En sonunda, biyolog Alexander Sliwa ve Gregory Breton tarafından bu güzel ve sevimli yavrular ilk kez kameralara yakalandı. Biyologların tahminlerine göre bu üç yavru 6 ila 8 haftalıklardı.
Gregory Breton/Sand Cat Sahara Team
Sliwa ve Breton, amaçlarının sadece bu yavruların ne kadar tatlı olduklarını göstermek değil, aynı zamanda onların korunması için farkındalık yaratmak olduğunu söylüyorlar.
Araştırmacılar, insanların bu kedileri ev hayvanı olarak almak istemeleri ve üreticilerin onları evcil kedilerle, yani iki farklı türü melezleyerek çiftleştirmesi konusunda çok derin endişeleri olduğunu belirtiyorlar:
“Bazı insanlar bu kedileri evde tutmak için yakalamak ve elde etmek arzusundalar. Fakat biz bunun tamamen karşısındayız. Bu yaklaşımlar ve denemeler, bizlerin bu türleri doğal habitatlarında korumak için yaratmak istediğimiz tüm farkındalığın karşısındadır (4).”
Ne yazık ki, kum kedilerinin korunması üreticilerin umurunda değil. Daha önceden etik olmayan benzer denemelerle ürettikleri Bengal ve Savannah kedilerinde olduğu gibi kum kedilerini de üretmeye başladılar. Öncelikle İran kedileriyle melezleyerek “Marguerite” adında yeni bir kedi ırkı yarattılar (5). Şimdilik bildiğimiz tek şey; bu yeni ve pahalı ırkın kum kedisinin eşsiz yüz yapısına ve İran kedisinin davranış ve sağlık sorunlarına sahip olduğudur.
Biyologlar bu kedilerin doğal ortamında yaşaması ve korunması gerektiğinin ısrarla altını çiziyorlar. Eğer biz de onlarla aynı fikirdeysek, yaban kedilerinin korunması için üreticilerin karşısında durmalıyız. Hepimiz bilmeliyiz ki, üreticiler kum kedisini kendi prestij ve çıkarları uğruna kullanacaklar.
Son olarak, kum kedilerinin eşsiz güzelliğine hayran kalabiliriz, fakat onların ait oldukları doğal ortamda yaşamaları gerektiği gerçeğini unutmamalıyız.
Kaynaklar:
1. Sliwa, A., Ghadirian, T., Appel, A., Banfield, L., Sher Shah, M. & Wacher, T. (2016). Felis margarita. The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T8541A50651884.
2. Sunquist, M., & Sunquist, F. (2017). Wild cats of the world. University of Chicago press.
3. Breton G. (2017, 20 Ocak). Sand Cat Kittens Spotted in the Wild for First Time. Field notes. Panthera.
4. Sand Cat Sahara Team (2013, 3 Ekim). Facebook.
5. Ackerman N. (2017, 6 Ocak). New breed among highlights of London Cats show in Surrey. Evening Standard.
