Hiç kıvrık kulaklı kediler neden böyle diye merak ettiniz mi? American Curl kedi ırkı ve kıvrık kulaklı kediler hakkında cevapları bu makalede bulacaksınız.
“Evimin yakınlarında anne-kız olan iki kedi var; garip görünen kulakları tıpkı arkaya katlanmış gibi duruyor. Google’da hızlıca bir araştırma yaptım ve görünen o ki bu kediler American Curl ırkı olabilirler. Bu doğru mu?”– Ahmet (İstanbul)
Amerikan Curl ırkında görülen “o kulaklara” sahip Anadolu kedisi bir anne (soldaki) ve kızı (sağdaki). Fotoğraf: Ahmet
Benzer şekilde takipçilerimizin, kendine has geriye yatık şekilleriyle ilginç kulaklara sahip Anadolu kedilerini bizlere göstermek için paylaştığı görseller:
Kıvrık kulaklı Anadolu kedileri.
Peki, gerçekten bu kediler American Curl mi?
Hayır, değiller. Onlar Anadolu kedileri. Öyleyse niçin tıpkı American Curl ırkı kediler gibi kulakları var?
American Curl kedi ırkını anlamak: Bu ırk nasıl ortaya çıktı?
Dışarıda görülen kedileri internette görselleri bulunan klişeleşmiş kedi ırkları ile kıyaslamak cazip gelebilir. Doğal kediler gördüğünüz kedi ırklarına benzeyebilir, ancak bu benzerlik, kedi ırklarından türedikleri veya kedi ırkları oldukları için değildir.
Daha önceden de Norveç Orman kedisine “benzeyen” ancak Norveç Orman kedisi olmayan Anadolu kedilerinden bahsetmiştik. Bu benzerliğin nedeni, Norveç Orman Kedisi’nin, Anadolu kedilerine benzer görünüşte atalara sahip olmasıdır. Bir başka neden de, üreticilerin, Norveç Orman Kedisi’nin “doğal görünümünü” büyük ölçüde değiştirmek yerine, korumak istemeleridir.
Norveç Orman Kedisi örneğinde olduğu gibi, Anadolu coğrafyasında yaşayan kıvrık kulaklı kediler, kulak benzerliklerine bakılarak American Curl diye adlandırılamaz. Ancak kulak şeklinin değişmesinden sorumlu aynı kıvrık kulak mutasyonunu (Cu) taşıyor olabilirler (1).
Unutulmamalıdır ki tek başına bir mutasyon sahibi olmak doğal bir kediyi otomatik olarak “ırk” kediye dönüştürmeyecektir.
Hatırlamakta fayda var ki American Curl de dahil olmak üzere ırk kedilerin hepsi üreticilerin yani insanların yönlendirdiği yapay seçilimle ortaya çıkarılmıştır.
Peki, bu ırk kediler hangi kedilerden elde edilmiş olabilirler?
Bu sorunun cevabı elbette “sokak kedisi” olarak adlandırılan doğal kediler olacaktır. Nitekim kedi ırkları, doğal kedilerin genetik yapısına sahiptir ve kürk renginden, kıvrık ya da bükük kulaklara, belirli davranış özelliklerinden genetik hastalıklara kadar tüm mutasyonların kökeni doğal kedilerden gelmektedir (2).
Kedi üreticileri yeni mutantlar kediler yaratmazlar, sadece var olan genetik varyasyonu kullanırlar ve sadece görünümleri için kedileri seçerler.
American Curl durumunda, kedi üreticisi bu nadiren rastlanan, genetik kulak kusuru olan kediyi bulmuş ve bu kusurun devamını sağlamıştır!
American Curl
American Curl kedi ırkının tarihi 1981 yılında başladı. ABD’nin California eyaletinde yaşayan Grace Ruga, kapısının önünde altı aylık iki yavru kedi buldu (3, 4). Her iki yavrunun da kulakları geriye doğru büküktü. Ruga evine bir yavru kedi götürdü, ama diğer yavru, Ruga’nın anımsadığı kadarıyla bir iz bırakmadan kayboldu. Elindeki kedinin ise koyu siyah bir kürkü vardı. Ona “Shulamith”ismini koydu.
Grace Ruga’nın açıklamaları şu şekildeydi: “Kulaklarına bir göz attım ve gerçekten farklı bir kedi olduğunu anladım. Çiftleştirmeye başladık ve yavruların çoğu kıvrık kulaklı oldu ve biz de bunu bir ırk haline getirmeye karar verdik (4).”
Shulamith ve yavruları, Amerikan Curl olarak adlandırılan ve kıvrık kulaklı Amerikan kedi ırkı olarak lanse edilen “ilk” kedilerdi. Shulamith ve soyundan gelenler, Avrupa kökenli kedilerle genetik benzerlikler taşısalar da Anadolu kedileriyle bağlantıları yoktur (2).
American Curl kedi ırkının üretildiği ana kedi Shulamith.
Kıvrık kulaklı kediler, başka ırk kedileri geliştirmek için de kedi üreticileri tarafından kullanıldı. Kıvrık kulak ve kısa kuyruk kombinasyonunun sağlandığı kedilere “Highlander” kedi ırkı; kıvrık kulak ve cücelik (“Munchkin” mutasyonu) durumunun bir arada bulunduğu kedilere “Kinkalow” kedi ırkı denilmiştir (5).
Kısa kuyruklu ve bacaklı kedilerin yaşadığı sorunlarla ilgili daha fazla bilgi edinin:
Tasarım Kediler Hakkındaki Gerçekler
American Curl kedi ırkının kulaklarını “özel” yapan nedir?
Üreticilerin standartlarına göre “ideal” American Curl kulak şekli. Bu standardı her American Curl ırkı kedi karşılamamaktadır. Resim: Cat Fancier’s Almanac.
American Curl, Scottish Fold’un öne doğru bükük kulaklarının aksine, kulağın arkaya doğru bükülmesine sebep olan “kıvrık kulak” mutasyonuna (Cu) sahiptir. Bu durum genetik bir kusurdur.
Kıvrık kulak mutasyonu American Curl kedi ırkına özgü değildir, bu “özel” mutasyon üreticiler tarafından keşfedilmeden çok önce de doğal kedi popülasyonlarında mevcuttur. Bazı Anadolu kedileri de bu nadir mutasyona sahiptir.
Kıvrık kulak mutasyonu baskındır; yavruların kıvrık kulaklı olabilmesi için ebeveynlerden birinin bu mutasyonu taşıması yeterli olacaktır. Yavrular düz kulaklı olarak doğar. Daha sonra kulaklarındaki kıvrımlar farklı derecelerde kavislenip düzleşerek yaklaşık 4 ayda son halini alır (1, 3). Ebeveynlerinin ikisi de kıvrık kulaklı olması ve yavrunun da bu mutasyonu taşımasına rağmen, kulaklarının kıvrılmadan “düz” formda kaldığı durumlar da olabilmektedir.
Scottish Fold ırkı kedilerdeki öne doğru bükülen kulak deformasyonunun, kıkırdak ve eklemlerde çok ciddi problemlere sebebiyet verdiği bilinmektedir. Ne var ki American Curl’de görülen bu kıvrık kulak geninin kedinin sağlığına benzer etki ve zararları olup olmadığını henüz bilmiyoruz. Scottish Fold geni (TRPV4) üzerine araştırmalar yapılmış olsa da henüz American Curl kıvrık kulak geni üzerine bu türden araştırmalar yapılmamıştır.
American Curl üreticileri, bu kedilerin kulaklarının narin, enfeksiyonlara ve kulak kiri birikmesine yatkın olduklarından dert yanmaktadırlar. Kıvrılmış kulaklar kolayca hasar görebilirler (6). American Curl ırkı kedilerinin kulak kanallarının normal kedilerinkinden daha dar olduğuna dair bir kanı da mevcuttur. Kıvrık kulaklı Anadolu kedileri de benzer sorunlara sahip olabilirler.
Son sözler
Kıvrık kulaklar, kedilerde nadir görülen bir tablodur. Doğal olarak kulaklarının neden bu şekilde kıvrık olduklarını merak ediyoruz ve cevapları internet aramalarında bulmaya çalışabiliyoruz. Bulduğumuz sonuçlar bizi American Curl’e yönlendiriyor ve gördüğümüz bu ilginç kulak deformasyonuna sahip kedilerin bu ırktan olduğunu düşünebiliyoruz.
Ancak bu yanlış bir akıl yürütme yöntemidir. Her kedinin bir ırka mensup olması gerekmiyor, bununla birlikte gerçekte ırk kedilerin hepsi de internetteki havalı görsellerle uyumlu olmayabiliyor. (Bazı American Curl ırkı kedilerin normal kulaklara sahip olduğunu unutmayınız!).
Son olarak, Anadolu’daki doğal kıvrık kulaklılardan “American Curl” havası yaratmaya gerçekten gerek var mı? Onlar zaten yeterince havalılar!
Kaynaklar
Robinson, R. (1989). The American curl cat. The Journal of heredity, 80(6), 474-475.
2. Kurushima, J. D., Lipinski, M. J., Gandolfi, B., Froenicke, L., Grahn, J. C., Grahn, R. A., & Lyons, L. A. (2013). Variation of cats under domestication: genetic assignment of domestic cats to breeds and worldwide random‐bred populations. Animal genetics, 44(3), 311-324.
3. Cat Fanciers’ Almanac (2005). The American Curl: from Rags to Riches. Cat Fanciers’ Association, Incorporated, p: 9-15
4. Vida, J. H. (1986, July 6). As Ears Go By, New Breed of Cat Should Be Heard From. Los Angeles Times.
5. Fogle, B. (2001). The new encyclopedia of the cat. Dorling Kindersley.
6. International Cat Care. American Curl
