Düz suratlı veya basık burunlu kedilerin, en popüler İran ve Exotic Shorthair’ler de dahil olmak üzere, çok düz suratlı olarak ‘tasarlandıkları’ için ömür boyu acı çekmelerine sebep olan sağlık sorunları yaşadıklarını gösteren kanıtlar giderek artmaktadır. Bu sorunlar arasında soluma güçlüğü, göz iltihabı, cilt enfeksiyonu ve yeme zorluğu bulunur.
Edinburgh Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma, düz suratlı kedilerin solunum problemlerine yatkın olduğunu ve bu solunum güçlüğünün de göz çevresinin boyanması ve daha hareketsiz bir yaşantıyla ilişkili olduğu sonucuna ulaştı. Bu da İsviçre’de Hayvan Koruma Hareketi’nin, iki aşırı düzsuratlı kedi üreticisine açtığı davayı gündeme getirdi. İsviçre’nin yenilenen hayvanları koruma kanunu, sağlık ve refah bakımından uygun olmayan ırkların üretimine karşı güçlendirildi.
Bu tür hayvanların burnunun kısa olması burun kanallarını sıkıştırarak solunum ve beslenme sorunu yaşamasına sebep olmaktadır. Ayrıca gözyaşı sıvısı normal şekilde çıkamadığı için, kalıcı göz akıntısı ve göz çevresinin koyu renge boyanmasına yol açar. Yüz ve gözlerdeki anormallikler, gözde kronik iltihaplanma ve burun etrafında enfeksiyonla sonuçlanabilir. Çene şekli de kusurlu olduğundan, yanlış yerleşen dişler, hayvanların besin almasını zorlaştırır.
Aşırı düz burunlu İran Kedisi
Bazı uç durumlarda basık burunlu kediler, çok ciddi acılara sebep olan solunum hastalıklarına yakalanırlar. Ne yazık ki bu durum insan kaynaklıdır. Görünüş veya moda hırsı, üreticileri daha da basık burunlu kedi ve köpekler üretmeye itip, onlara geri dönülemez hasar vermelerini sağlar. Sağlıklı nefes alamamak -engelli nefes yolu sendromu (ing. BOAS)- bu hayvanların sağlıklarını kaybetmelerine ve ömürlerinin kısalmasına yol açar. Bu, Pug ve Bulldog gibi köpek ırklarında çok yaygın bir problem olmakla beraber, bu işkenceyi bitirmek için çabalayan veteriner ve hayvan refahı kurumları günden güne artmaktadır.
Edinburgh Üniversitesi’ndeki araştırma, kedi sahiplerinin gönderdiği yüzlerce fotoğrafla sağlık taramasını bitiriyor ve böylece kedilerde solunum anormalliklerine sebep olan yüz özelliklerini ortaya çıkartıyor (gürültülü nefes alma veya egzersiz sonrası nefes güçlüğü gibi).
Journal of Feline Medicine and Surgery (JFMS) dergisinde yayınlanan bir makale, basık burunlu kedilerin kafatasının nasıl bozulduğunu, özelliikle çene ve burun kemiğinin, etkileyici ve grafiksel olarak gösterdi. Bu şok edici görseller, normal .ene şeklinin ne kadar değiştiğinin önemli bir hatırlatıcısı olmaktadır.
Burun basıklığında hafiften şiddetliye doğru kafatası şekilleri. Bu, kafatasının ne kadar deforme olduğunu ve çene ile dişlerin nasıl yanlış yerleştiğini göstermekte. Soldaki fotoğraflar ise yakın burun deliklerini, göz akıntısını ve göz çevresi boyanmasını göstermektedir (Schlueter et al., 2009).
Ne yazık ki düz suratlı kedi ve köpek ırkları günden güne daha popüler olurken, fazla dikkat çekenler (hali hazırda anormal olanların dışında) aniden internet ünlüsü olabiliyor. Bu ırklar ve üyelerinin genellikle büyük ve çıkık gözleri olduğu için, bebekere benzetilip “çok tatlı” denilmekte. Ve düz bir yüzden dolayı ağızlarının aşağı veya yukarı doğru eğilmesiyle bu hayvanlar gülen veya somurtan çizgi film karakterlerine benzetilmektedir, tıpkı “Grumpy Cat” gibi.
Kedi seven insanlar seslerini yükseltmeli ve bunun kedilere yapmamamız gereken bir şey olduğunu, göz yumulmaması gerektiğini söylemeliler. Doğal yollarla en iyi ve güzel şekilde tasarlanmış bu hayvanlar -kedi- normalde bu problemleri yaşamazlar; bunu, seçici üretimle biz yaratmaktayız. Bu kedilerin ne kadar sevimli olduğunu söyleyip üreticileri teşvik etmemeli, yüz özellikleriyle eğlenmemeli, onun yerine bu durumun insan müdahalesiyle oluştuğunu ve kedilerin refahını yok etmenin ne kadar acımasızca olduğunu anlamalıyız.
Konu hakkındaki diğer yazımız:
Süs Eşyası Değiller: Basık, Düz Suratlı Kedi ve Köpek Üretimine Acilen Son Verilmeli!
Yazan: International Cat Care. (2016, 6 Ekim). Mounting evidence to prove that flat-faced cat breeds are suffering.
Çeviren: Volkan Tepeler
Düzenleyen: Anadolu Kedisi
Fotoğraflar: Heikki SiltalaKaynaklar>>
Farnworth MJ, et al. Flat feline faces: is brachycephaly associated with respiratory abnormalities in the domestic cat (Felis catus)? PLoS One 2016; 11: e0161777. DOI: 10.1371/journal.pone.0161777
Schlueter C, Budras KD, Ludewig E, et al. Brachycephalic feline noses: CT and anatomical study of the relationship between head conformation and the nasolacrimal drainage system.J Feline Med Surg 2009; 11: 891–900. DOI: 10.1016/j.jfms.2009.09.010.
