Her geçen gün hayatlarını kedilerle ve köpeklerle paylaşan ailelerin sayısı artıyor. Çoğu ebeveyn kedilerin ve köpeklerin çocuklara sadece empati ve merhameti öğrettiğine değil, aynı zamanda çocuklarının sağlıkları için de iyi olduklarına inanıyor. Yaygın bir inanca göre kediler ve köpeklerle birlikte büyüyen çocukların astım olma riskinin daha düşük olduğu düşünülüyor. Peki bilim bu konuda ne diyor?
Kediler ve köpekler çocuklarda astımı gerçekten önleyebilir mi?
Yakın zamana kadar, astım riskiyle kedi ve köpek sahibi olma konusunda yapılan araştırmalar tutarsız sonuçlar vermekteydi. Bazı araştırmalar kedi ve köpeklerin astımı önleyebildiğini gösterirken, diğerleri astım riskini arttırdığını iddia ediyordu (1,2). Başka çalışmalarsa kedilerin ve köpeklerin astımda hiçbir rolü olmadığını görüşüne varıyordu (3). Ancak yapılan yeni bir araştırmakedilerin gerçekten (bazı) çocuklarda astımı önleyebildiğinin değerli kanıtlarını sundu (4).
Araştırmacılar Danimarka’dan, annesinde astım geçmişi bulunan 377 çocuk üzerinde çalışma yaptılar. Bu çocukların gen haritalarını oluşturarak çocukların yaklaşık olarak üçte birindeastım oluşması riskini oldukça arttıran TT isimli geni taşımakta olduğunu buldular (4).
Bilim insanları aynı zamanda 1 yaşındaki çocukların yataklarındaki toz örneklerinde bulunan kedi ve köpek alerjen seviyelerini ölçtüler.
17q21 geninin, diğer bir adıyla TT’nin, çeşitlenmesi, çocukluk astımıyla ilişkilendirilir. Bir kediye maruz kalmak, bu genle çocuklarda ortaya çıkan astımı önleyebilir. Ancak bir köpeğe maruz kalmanın böyle bir etkisi bulunmamaktadır.
Araştırmanın sonuçları, TT genine sahip olacak kadar şansız çocuklar üzerinde kedilerin koruyucu bir etkisi olduğunu gösterdi. Dahası, kedilere maruz kalmak sadece astımı engellemiyor, aynı zamanda akciğer enfeksiyonları, pnömoni ve bronşioliti de önlüyor.
Araştırmacılar hala kedilerin astım genini nasıl etkisizleştirdiğinden emin değiller. Çalışmanın yazarı Jakob Stokholm, kedilerin taşıdığı bir bakteri, mantar ya da virüsün bulundukları evdeki çocukların bağışıklık sistemine bir etkisi olduğunu düşünmektedir (5).
Ancak, kedilerin aynı olumlu etkileri, TT genine sahip olmayan çocuklar üzerinde görülmemiştir.
Şaşırtıcı bir şekilde kedilerin aksine köpekler astımı azaltmada hiçbir etkiye sahip değiller.
Bir diğer konuysa, astım riskini azaltmak için ebeveynlerin çocuklarını ne kadar süre kediye maruz bırakmaları gerektiğinin bilinmiyor olmasıdır.
Kedilerle yaşayan çocukların astım olma riskinin daha az olduğuna dair elimizde sağlam bilimsel kanıtlar olsa bile, kedilerin çocuklar üzerinde bazı olumsuz etkilerinin de olduğu unutulmamalıdır. Örneğin, astım araştırmasını yapmış olan ekibin yaptığı başka bir çalışma, kedilerin çocuklarda egzamayı tetikleyebildiğini göstermiştir (6).
Katkıları için Dolun Baştopçu‘ya teşekkür ederiz.
Kaynaklar:
Nafstad, P., Magnus, P., Gaarder, P. I., & Jaakkola, J. J. K. (2001). Exposure to pets and atopy‐related diseases in the first 4 years of life. Allergy, 56(4), 307-312.
2. Apelberg, B. J., Aoki, Y., & Jaakkola, J. J. (2001). Systematic review: Exposure to pets and risk of asthma and asthma-like symptoms. Journal of Allergy and Clinical Immunology, 107(3), 455-460.
3. Carlsen, K. C. L., Roll, S., Carlsen, K. H., Mowinckel, P., Wijga, A. H., Brunekreef, B., … & Krämer, U. (2012). Does pet ownership in infancy lead to asthma or allergy at school age? Pooled analysis of individual participant data from 11 European birth cohorts. PloS one, 7(8), e43214.
4. Stokholm, J., Chawes, B. L., Vissing, N., Bønnelykke, K., & Bisgaard, H. (2017). Cat exposure in early life decreases asthma risk from the 17q21 high-risk variant. Journal of Allergy and Clinical Immunology.
5. Hoffmann T. (2017, 7 Kasım). Cats protect newborns against asthma. Science Nordic.
6. Bisgaard, H., Simpson, A., Palmer, C. N., Bønnelykke, K., Mclean, I., Mukhopadhyay, S., … & Woodcock, A. (2008). Gene-environment interaction in the onset of eczema in infancy: filaggrin loss-of-function mutations enhanced by neonatal cat exposure. PLoS medicine, 5(6), e131.
