- HDP’li Dirayet Taşdemir, Ankara’da bir AVM’de esir tutulan yaban hayvanlarının durumunu TBMM gündemine taşıdı, “21. yüzyılda hayvanat bahçelerinin, hayvanlı sirklerin de tarihe karışmasını düşünen bir milletvekiliyim” dedi
- Ankara Mamak’ta, Nata Vega Alışveriş Merkezi’nin 2. katında bulunan Aqua Vega Akvaryum adlı işletmede birçok yaban hayvanının camekân bölmelerde tutsak edilmesi, sosyal medyada büyük tepki uyandırmış, Hayvan Hakları İzleme Komitesi (HAKİM), hayvanların tutsak edildiği tüm işletmelere karşı boykot çağrısı yapmıştı.
- HDP Ağrı Milletvekili Dirayet Taşdemir, konuyu TBMM gündemine taşıdı. Taşdemir, söz konusu işletme hakkında ve hayvanat bahçeleri mevzuatına ilişkin olarak, Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu’na bir dizi soru yöneltti.
· “Hayvanat bahçelerinin, hayvanlı sirklerin tarihe karışmasını düşünen bir milletvekiliyim”
- Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu’nun cevaplandırması için yazılı soru önergesi veren HDP’li Taşdemir“1960’lı yıllara kadar dünyada, insanlığın bir utancı olarak var olan ‘insanat bahçeleri’ nasıl tarihe karıştı ve yasaklandı ise 21. yüzyılda hayvanat bahçelerinin, hayvanlı sirklerin de tarihe karışmasını düşünen bir milletvekiliyim”
· Hayvanat bahçesi ruhsatı iptal edilecek mi?
- Taşdemir, yaban hayvanlarının AVM gibi sunî bir ortama kapatılmasının, Evrensel Hayvan Hakları Bildirgesi’ne ve yürürlükteki “Hayvanat Bahçelerinin Kuruluşu ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” maddelerine de aykırı olduğunu savunarak, hayvanat bahçesi ruhsatının iptal edilip edilmeyeceğini, işletmeye hayvanat bahçesi ruhsatı veren kamu görevlileri hakkında soruşturma açılıp açılmayacağını ve mevzuata aykırı hareket eden işletme yetkililerinin cezalandırılıp cezalandırılmayacağını sordu.
· Ne olmuştu?
- Nata Vega AVM’yi ziyaret eden vatandaşlar, yapay ortamlarda birçok yaban hayvanının tutulduğunu belgeleyerek sosyal medyada fotoğraflar paylaşmıştı. AVM’deki hayvan esareti, sosyal medyada büyük tepki çekmiş ve geçtiğimiz günlerde, Ankara Hayvan Özgürlüğü Kolektifi’nin de protestosuna konu olmuştu. CHP Ankara Milletvekili Ali Haydar Hakverdi AVM önünde toplanan hayvan hakları savunucularına destek amacıyla protestoya katılırken, Bağımsız Ankara Milletvekili Aylin Nazlıaka da hazırladığı yazılı soru önergesi ile konuyu TBMM gündemine taşımıştı.
· Taşdemir’in Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu’nun yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinin tam metni:
- Ankara Mamak’ta, Nata Vega Alışveriş Merkezi’nin 2. katında bulunan Aqua Vega Akvaryum adlı işletmede birçok yaban hayvanının camekân bölmelerde tutsak edilmesi, sosyal medyada büyük tepki toplamıştır. Söz konusu işletme, kamuoyuna yaptığı açıklamada hayvanat bahçesi ruhsatına sahip olduğunu ifade etmiştir. Ancak Türkiye’de hayvanat bahçelerinin hangi koşullarda kurulabileceği, yer seçiminin nasıl yapılacağı, Bakanlığınızın 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’na dayanarak çıkartmış olduğu “Hayvanat Bahçelerinin Kuruluşu ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” ile belirlenmiştir. Hayvanlar, doğal yaşam ortamlarının sağlanamayacağı, camekân bölmelerde esir edilmekte; kamuoyunun da tepkisini çektiği üzere, bir AVM’de hayvanat bahçesi kurma düşüncesi eşyanın tabiatına da aykırıdır.
- 1960’lı yıllara kadar dünyada, insanlığın bir utancı olarak var olan “insanat bahçeleri” nasıl tarihe karıştı ve yasaklandı ise 21. yüzyılda hayvanat bahçelerinin, hayvanlı sirklerin de tarihe karışmasını düşünen bir milletvekiliyim. Söz konusu hayvanat bahçesi ile ilgili olarak,
- 1- İşletmeye hayvanat bahçesi ruhsatı verilmiş midir? Verilmiş ise hangi tarihte, Bakanlığınızın hangi birimi tarafından verilmiştir?
- 2- İşletmede kaç tür ve toplam kaç hayvan bulunmaktadır? İlgili yönetmeliğe göre, hayvanat bahçesinin grubu nedir?
- 3- İlgili yönetmeliğin 6. maddesinde hayvanat bahçelerinin yer seçimi ile ilgili koşullar belirtilmiştir. Söz konusu işletmenin koşulları, bu maddede belirtilen tüm hususları karşılamakta mıdır?
- 4- AVM’lerin özellikle elektromanyetik alan bakımından insan sağlığına olumsuz etkiler yarattığı birçok kuruluş tarafından bugüne dek ifade edilmiştir. AVM gibi sağlıksız ve kapalı bir ortamda kurulmuş olan bu hayvanat bahçesine nasıl ruhsat verilmiştir?
- 5- Herhangi bir afet durumunda, söz konusu hayvanat bahçesinde hayvanların tahliyesi de imkânsızdır. Bu durumda hayvanlar ölüme mi terk edilecektir?
- 6-Bu hayvanat bahçesinin, ilgili yönetmeliğe aykırı bir şekilde kurulmasında rolü olan İl Müdürlüğü personelinin ve yine kurulum öncesinde tesisi ziyaret ederek uygunluk raporu tanzim eden, İl Müdürlüğü personelinden oluşan komisyon üyelerinin hakkında soruşturma başlatılacak mıdır?
- 7- Söz konusu tesis en son ne zaman denetlenmiştir? Yapılan denetimde mevzuata aykırı bir durumla karşılaşılmış mıdır?
- 8- Hayvanat bahçesindeki tüm hayvanlar, yasal yollar ile mi temin edilmiştir? CITES ihracat belgesi gerektiren hayvanların, tüm evrakları tam mıdır?
- 9- Söz konusu tesiste, doğadan alıkonulmuş hayvan mevcut mudur? Var ise bu konuda izin belgeleri Bakanlığınızca verilmiş midir?
- 10-Hayvanat bahçesinde şimdiye dek ölen hayvan olmuş mudur? Olmuş ise ölen hayvanlar, mevzuat gereği Bakanlığınıza bildirilmiş midir?
- 11-Hayvanat bahçesinde görev yapan veteriner hekim, ilgili yönetmeliğin 10. maddesinde belirtilen görev ve sorumlulukları yerine getirebilecek meslekî birikime sahip midir? Yaban hayatı konusunda uzmanlığı var mıdır?
- 12-İnsan kontrolünde, hayvanat bahçelerine, sirklere satılmak üzere üretilmiş olsalar bile, yaban hayvanlarının, söz konusu işletme ve benzeri alanlarda tutsak edilmeleri, Türkiye’nin de imzacı olduğu Evrensel Hayvan Hakları Bildirgesi’ne aykırı olduğu kadar kamuoyu vicdanını da yaralamaktadır. Söz konusu işletme ve benzeri yerlerde hayvanların tutulmasının yasaklanması, hayvanat bahçelerinin hayvanların yaşamları gerçekten gözetilerek modernize edilmesi ve denetlenmesi için ilgili yönetmelikte bir revizyon yapılması Bakanlığınız gündeminde midir?
- 13-5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanununun 28. maddesinin birinci fıkrasının (n) bendi ve ilgili yönetmeliğin 26. maddesi gereğince, hayvanat bahçesi sahibine bugüne dek herhangi bir yaptırım uygulanmış mıdır, uygulanacak mıdır?
- 14-Tesis incelendiğinde, ilgili yönetmeliğin 11. ve 12. maddelerinde belirtilen genel şartların yerine getirilmediği kolaylıkla görülmektedir. İlgili mevzuata açıkça aykırı olan söz konusu işletmenin hayvanat bahçesi ruhsatı iptal edilecek midir?
- Kaynak:
- org (2017, 30 Kasım) HDP’li Taşdemir, AVM’de esir tutulan hayvanları TBMM gündemine taşıdı
- org.tr (2017, 29 Kasım) Yaban hayvanlarının AVM’de tutsak edilmesine ilişkin önergemiz
- Konu hakkında diğer yazılarımız:
